YÖRESEL KELİMELERİMİZ

SALMANGAS'TA KULLANILAN YÖRESEL KARADENİZ KELİMELERİ
  • Peşgo: Soba (Lazca)
  • Diynek: değnek
  • Bilama: biraz
  • Habu: bu
  • Hau: o
  • Yirmak: ırmak
  • Puğar: pınar
  • Guguvak: mantar
  • Yabani: kurt
  • Gaban: kaya
  • Ayam: hava         
  • Barti, Bardi: Çakal, kudurmuş çakal
  • Keriz: Evdeki abdestlik, suyun aktığı yer vb.
  • Per: Koyun ağılı
  • Kom: Koyun ahırı
  • Kem: Tahıl saplarını, ve desteleri bağlamakta kullanılan bükülerek ip biçimine getirilmiş ot.      
  • Koyak: İki dağ arası, vadi, kuytu  basık yer.
  • Mal: İnek, sığır
  • Hartama: Kiremit yerine kullanılan çatı tahtası
  • Bolaki: İnşaallah, umarım vb. anlamlarda kullanılır
  • Aga : Baba
    Ander : Kötü şey
    Ahir : Hayvan Barinagi
    Alaca : Renkli
    Afgurmak : Köpek Havlamasi
    Ahbun : Hayvan Gübresi
    Kemre : Hayvan Gübresi
    Agil : Kuzularin Ayrilarak konuldugu yer
    Alaf : Ot Saman Hayvan yemi
    Ayam : Hava durumu
    Ambar : Kislik Yiyecek deposu
    Aykuri : Yandan
    Ayak yolu (Hela) : Vc Tuvalet
    Avuç : Tek el dolusu
    Avuz : Sütten Yapilan Bir tür yiyecek
    Azicük : Biraz, Bir Parça, Az
    Anurli : Kibirli
    Anafor : Beles

    Bildir : Gecen yil
    Bilama : Bir parça ( Az)
    Böcük : Böcek
    Bögürmek : Hayvan Inek Bagirmasi
    Bart Bagirmasi : Tilki Bagirmasi
    Badatiye : Kenarlari Tahta hardama Içi toprak dolu duvar
    Bagrac : Bakir Kazan
    Bilegi : Düz tas parçasi
    Biz : Delici bir alet
    Bayir : Yamaç arazi
    Bualama : Sütten yapilmis bir tür yiyecek

    Çubuk : Ince sopa
    Cezve : Fincan
    Çeget (Gabut) : Ceket
    Çaki : Biçak
    Çikrik : Makara
    Cücük : Tavuk civcisi
    Çufut : Kötü Yaramaz
    Cilhar : Küçük su arki
    Cüüü : Esegi Yürütmek için söylenen söz
    Çakkil : Iki ucu demir kancali su tasima aleti
    Cecim : Kilim

    Çekismek : Münakasa
    Cibil : Çiplak
    Çigit : Çekirdek
    Cüz : Dokuz Tas oyunu
    Çaput : Bez parçasi
    Çalkalamak : Ayran Karistirmak
    Çimmek : Yikanmak
    Çulki : Çorap
    Çosme : Çesme
    Corma : Bataklik
    Candarma : Jandarma
    Çiyan : Kertenkale
    Çul : Keçi yününden yapilan bir örtü
    Cames : Camiz Çamis

    Dabak : Bir tür hayvan hastaligi
    Demluk : Çaydanlik
    Düge : Iki Yasindaki dana
    Dalasmak : Köpek dövüsü
    Dasgöze : Bugday elemekte kullanilan bir tür elek
    Deermen : Degirmen
    Dedete : Koyunlar da bit ve pireyi öldüren ilaç
    Duz : Tuz
    Dikine : Yukari
    Den : Tane
    Demirli : Arpa ve Bugday Ölçüm aleti
    Daraba : Oda duvarlarina iç kanardan çakilan kisa Tahta
    Divitin- Pazen- Basma : Kumas çesitlerinden

    Döfesss : Ata dur demek anlaminda kullanilan söz
    Diii : Ata yürü demek anlaminda kullanilan söz
    Dinek : Yaslilarin ve Çobanlarin Kullandigi baston Sopa
    Demin : Az önce
    Dam : Ahir
    Dirdir etmek : Gevezelenmek
    Düneyn : Bir önceki gün
    Daris : Dar

    Emice : Amca
    Ekraba : Akraba, Dost Arkadas Candan
    Egri büyrü : Yamuk
    Ebenkusagi : Gök kusagi
    Eksimek : Çökelek Peynir
    Essah : Sahi
    Eza : Kibrit
    Egis : Tandir Masasi
    Egen : Harman ve Çayirda Kullanilan bir Alet
    Eksi : Yaz aylarinda yetisen bir bitki türü
    Evlek : Tarlanin Bölümleri
    Ebek : Yikilmis harbe olmus bina ev kalintisi
    Ellinin Köri : Git basimdan

    Fusgi : Kurumus hayvan gübresi
    Felemit : Sandigin içindeki bölüm
    Fusga : Çilek’e Benzeyen Bir tür Yaz bitkisi
    Fiyakali : HavaliFanile islik : Atlet Iç çamasir
    Ferik : Civcivden büyük tavuk
    Fistan (Entare) : Elbise

    Gaful : Öbek yigin
    Gavurga : Kavrulmus Bugday
    Gavut : Kavrularak Ögütülmüs bugday unu
    Gurut : Kurutulmus Peynir Türü
    Gozefte : Tandiri Karistiran sopa
    Gart : Bayat
    Gancuk : Disi Köpek
    Golci : Orman Bekcisi
    Gindira : Bir tür Çayir Ot
    Gabalak : Keceden yapilmis bir tür Çoban Giysisi
    Kece : Yünden Yapilan bir tür Hali çesidi
    Got : Arpa ve bugday ölçme aleti
    Gogis : Öksürük
    Garsiler : Karsilar
    Garlan gus : Koyunlarin Kulaklarina Yapilan bir isaret
    Goruk : Yasak olan yer
    Gumul : Toprak ve ya Ot yigini
    Gudal : Taze Çam Agacini Ucundan Yapilan Karistirma aleti

    Girnap gatmasi :Yünden yapilan ip
    Gil gatmasi : Keci Kilindan yapilan ip
    Gincaraf : Yaz aylarinda toprak altindan çikarilan bir bitki türü
    Gongoros : Temiz su kenarlarinda Büyüyen bir bitki türü
    Gasuk : Kasik
    Gazinti : Peynirle pisirilmis ekmek
    Guguak : Mantar
    Gumri : Güvercin
    Gopca : Dügme

    Göyn : Hayvan derisi
    Gusburni : Kusburnu
    Gelberi : Bugday elemekte kullanilan bir tür elek
    Gudici : Çanak Çömlek satan kisi
    Giravu : Ince buzlanma
    Gosa : Iki el dolusu
    Gari : Kadin Hanim Bayan
    Gamer : Mor koyun
    Gasgara : Bir kus türü
    Gukgi : Bir tür kus
    Gocuk : Kaban
    Gara : Siyah
    Gayis : Kayis
    Gizlembecük : Saklambaç

    Gasma gale : Bir tür oyun
    Gugul : Fes, Takke, Baslik
    Giyli : Tepsi
    Gorbagor : Ölesin Kahrolasin
    Golot : Küçük ekmek
    God gafali : Kalin Kafali
    Göze : Su Kaynagi
    Gilik : Koyun Pisligi
    Gaban : Kayalik Taslik Yer
    Ganderef : Sapan ve Boyundurugu Birbirine baglayan alet

    Goncolos : Zemherinin ilk oniki günü sokaklarda dolasip, açik buldugu
    kaplara tükürdügüne; kendisine dogru yanit vermeyenleri tarakla vurarak öldürdügüne inanilan hortlak, cin türü... Bu yüzden Zemheri'de evlerdeki taraklar saklanir, açik kap-kacaklar kapatilir

    Gudi ( Güveç) : Topraktan yapilmis Bir tür Tencere
    Gobal : Kalin sopa
    Girnap : Ip
    Gidak : Oglak Keçi Yavrusu
    Güz : Sonbahar
    Gezgere : Tahtadan yapilmis iki kollu tasima aleti
    Gendime : Dövülmüs Bugday
    Gem( Döven) : Harmanda Kullanilan tahtadan yapilmis bir alet
    Galbur : Bugday elemek için kullanilan bir alet
    Godos : Çesmelerde musluk yerine kullanilan alet

    Halev : Tas Yigintisi
    Hust hust : K öpegi kiskislamak
    Hangecek : Tandirin üzerine konan demir bir alet
    Hemençe : Çanta

    Halgozluk : Küçük kazan
    Herem (Hayat) : Hol Koridor
    Hardama : Evlerin Çatisina Çakilan Ince Tahta
    Herk : Sürülmüs Tarla
    Hirtlak : Bogaz
    Hirik : Bogaz
    Hayde : Gidelim
    Ham : Taze olgunlasmamis
    Hacet : Ihtiyac
    Hurhur : Atlarin boynuna takilan zil
    Host : Kes, konusma anlaminda hitap
    Humi, Kelek : Koyun, keçi zili

    Hark : Su yolu
    Ha u : O
    Ha bu : Bu
    Ha su : Su
    Hayif : Öc
    Hapenk : Ev içinden ahira açilan kapi.

    Hibar : Küçük tas yigini
    Herslenmek : Kizmak
    Harmutlamak : Sicak suyu soguk su ile karistirmak
    Horuk : Tandir borusu
    Horom : Ot bagi
    Herif : Adam
    Hozan : Ekilmemis tarla
    Hetda : Sopalar oynanan bir oyun türü
    Hamut : Atin boynuna takilan bir alet
    Halaz : Findik tanesi Büyüklügünde yagan dolu
    Haslak : Sicak Kaynar su

    Musaf : Kur-an’i Kerim
    Maniya : Bir tür toz siyah kir leke
    Malluk : Nahir Hayvan sürüsü
    Mertek : Belcelerin etrafina çakilan kuru uzun agaç
    Maj : Sapanin bir parçasi
    Mintan : Gömlek
    Massa : Uzun sopa
    Mesdeve : Su tasi
    Merek : Ot ve saman Konulan Yer

    Mik ( Mih ) : Çivi
    Möhkem : Siki
    Mözik : Dananin Küçügü
    Murdar ; Pis
    Mayis : Hayvan gübresi
    Mor : Küzey Yamaçalarda yetisen bir bitki türü
    Manus : Beyaz yüzlü Kuzu ( Koyun)
    Mere : Mera
    Mile ( Bilye) : Misget Misket
    Mitil : Bez parçalarindan yapilmis bir örtü
    Minzi : Ince Peynir
    Maran : Yaylada Peynir, yag türü malzemenin depolandigi yer
    Martaval : Dalga geçmek

    Nacak : Küçük balta

    Lavuz : Misir Tanesi
    Lig : Sel artigi, çamur

    Kuçiaga : Büyük agabeyi
    Kartol : Patates
    Kirman : Yün egirmekte Kullanilan bir alet
    Kelepce : Çayir da otlardan kem (ip) yapiminda kullanilan alet
    Kem : Ot baglamakta Kullanilan Ottan yapilan Ip
    Kuza : Yagmurlu havada genlerin toplanip yaptigi eglence
    Kelif : Yayla evi
    Kerti : Bayat
    Kenef : Tuvalet

    Kelek : Tekelerin boynuna takilan büyük zil
    Kip : Siki
    Kirik : Bir köpek türü
    Kiraz ayi : Haziran
    Kizak : Kar kayagi
    Kitlamak : Isirmak
    Kirtlik : Koyunlarin Yününü Kesen makas
    Kurik : At yavrusu
    Kal Ham, : Olmamis
    Kuduk : Köpek
    Kurun : Agaçtan yapilmis su kabi
    Kom : Koyunlarin Kisin barindigi ahir
    Kori : At yavrusu (Tay)
    Kalpar : Güney kayalarda yetisen bir bitki türü
    Külve : Tandirin Hava bacasi
    Kura Kelik : Kulaksiz Boynuzlu kuzu
    Kekre : Bir tür Bitki
    Kerendi (Tirpan): Ot biçen alet
    Korzevel : Sapanla Boyundurugu birbirine baglayan alet

    Uvarmak : Tamir etmek

    Ögden : Önden
    Ögey : Üvey
    Ödlek : Korkak
    Ögüne : Önce
    Öreme : Düz yatay yol
    Örtme : Dam veya çati üstü
    Oflan ( Terek) : Raf
    Oluk : Su Akarina konulan Oyulmus agaç türü

    Pernek : Yabanci Disaridan gelen havyan anlaminda
    Pesgo : Soba
    Puar : Pinar
    Pekke : Oturma yeri (sedir)
    Porenk : Çamurdan yapilan su borusu
    Panti : Inek ve Koyunlarin Ot saman yedikleri yer
    Pisik : Kedi
    Per : Yaylada koyunlarin toluca sagildigi yer
    Papak : Baslik, fes, takke
    Pontul : Pantolon
    Perk : Sert
    Peskir : Havlu
    Pisuk : Kedi
    Peytamal : Ihmalkar
    Posa : Köylere esya satmaya giden satici kadin

    Telemsek : Nefes nefese kalmak
    Terek : Raf
    Tump, tiraf : Toprak yigini, tarla ayrimi(siniri)
    Tuman : Pantolon içine giyilen içlik
    Tor : Ag
    Târa : Küçük balta
    Toli : Bir yillik Erkek kuzu
    Tesik : Ip Egirmekte Kullanilan bir alet
    Temcit : Sahur
    Tepir : Küçük sofra
    Tütünci : Tütün Satan Satici
    Tazi : Hizli Kosan Köpek
    Tulum : Kurutulmus Hayvan derisi
    Tipa Dabancasi : Mantar Tabancasi

    Roge : Misir Kocani
    Rapata : Tandira ekmek yapistirmak da kullanilan bir alet
    Ramede : Bir tür Kokulu Yer Bitkisi
    Reyha : Koku

    Illeme : Mutlaka
    Isgemle : Tahtadan yapilmis oturak
    Idare Lambasi : Ilk gaz lambasi

    Subara : Elif Cüzü
    Sanga : Kapi Kilidi
    Surt : Tandir’in Kenari
    Somun : Ekmek
    Sebi : Bebek
    Sami : Öküzlerin Boynuna Takilan alet
    Sambagi : Samileri Birbirine baglayan Ip
    Sakar : Beceriksiz
    Sinör : Sinir ( Hudut )
    Sican : Fare
    Sürme : Fermuar
    Sürgü : Kapi kilidi
    Sirik : Su Kazanlarini tasimakta kullanilan bir alet
    Saan : Tabak Tas Çanak
    Sisek : Bir yillik disi kuzu
    Suseli Lamba : Çami olan gaz lambasi
    Si : Sey
    Söve : Kapi girisi
    Semer : At, esek üzerine konan yüklük

    Vizdirik : Kanderefle Kayis arasindaki uyumu saglayan alet
    Vinzalandi : Hayvanlarin sinekten kaçmasi

    Yemlik : Yaz ayarlinda yetisen sari Çiçekli bir bitki türü
    Yosa : Koyunlara sürülen bir çesit boya
    Yunti : Hayvanlarin içmesi için isitilan su
    Yavri : Yavru
    Yitti : Kayboldu
    Yangaz : Yaramaz
    Yenise : Asagi
    Yular : Atin boynuna takilan ip
    Yilduz : Yildiz

    Zare : Bugday ve arpa taneleri
    Zifga : Bir tür Pantolon
    Zaza : Laf anlamaz
    Zivana : Delirmek
    Zelzele : Deprem
    Zencir : Zincir
    Zooo : Biçilen Çayirda tirpanin yigdigi ot yigini
    Zaaar : Çoban Köpegi
    Zan kuzu : Anasiz yetim kuzu
    Zahvel : Çali Süpürgesi
    Zakar : Gaz lambalarina Gaz doldurmakta kullanilan alet
    Zirza : Kapi kilidi
    Zibil : Çöplük
    Zimlas : Gözde olusan çapak
    Zumun : Misir unundan yapilan bir tür yiyecek
    Zuraniye : Bir tür bitki
  •    DEVAMI GELECEKTİR İNŞAALLAH