16 Şubat 2022

GEDİK, ŞATIR VE AYVAZ KELİMELERİ

 ŞATIR NE DEMEK?

Arapça kökenli bir sözcük olup aşağıda sıralanan anlamlara gelmektedir.

+Tören ve alaylarda padişahın, vezirin yanında yürüyen görevlilere verilen isimdir. (1)

+Pâdişâhın maiyetinde bulunan merâsim ve alaylarda peykler gibi atının yanında yürüyen görevliler sınıfına mensup kimse. (2)

+ Sadrâzam ve vezirlerin maiyetinde debdebelerini arttırmak için bulunan, yolsuz davrananların tevkif ve götürülmesinde bir nevi zaptiye görevi yapan kimselere verilen isim. (3)

GEDİK NE DEMEK?

Türkçe kökenli bir kelime olan ''GEDİK'' aşağıda sıralanan anlamlara gelmektedir.

Bir şey üzerindeki yıkık yer, büyük çentik, yarık, rahne (4)

 Osmanlı döneminde belli bir husus için verilen imtiyaz [Gedikler önceleri, bilhassa esnafa kendi başlarına ticâret yapmaları ve sanatlarını icrâ etmeleri için verilen hak ve imtiyazlardı; daha sonra büyük dâirelerde, sarayda belli hizmetler veya gayrimenkuller üzerinde de verilmiştir. (5)

Büyük kurumlarda ve saraylarda, sayıları belli ve değişmez hizmet yerleri, görev ve ayrıcalıkları. (6)

Esnafa, zanaatlarını uygulayabilmeleri için verilen izin ya da ayrıcalık belgesi. (7)

AYVAZ NE DEMEK?

Arapçadaki ''ivaz'' kelimesinden türemiş ve aşağıdaki anlamlara gelmektedir.
Büyük konaklarda mutfak ve yemek hizmetlerinde çalıştırılan uşak. (8)

Eskiden büyük konaklarda yemek taşımak, alış verişe, mutfak işlerine yardım etmek, şamdanları, mumları, mangalları hazırlamak gibi hizmetlere bakan uşak. (9)

Gemilerde hekim yardımcılığı ve eskiden savaş gemilerinde cerrah yamaklığı yapan kimse. (10)




KAYNAKÇA:

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

YORUM YAPABİLİRSİNİZ.