Köyümüzde yetişen bazı çiçekler ve onların Latince isimleri.
İTALYAN SIĞIRDİLİ (ANCHUSA AZUREA)
Bakımı
Anchusa azurea çok yıllık bir ottur. Geçirgen ve nemli toprağı, güneşli bölgeleri tercih eder. Donlara dayanıklıdır.
Yetiştirme
Anchusa azurea yol kenarı, tarla ve çayırlarda görülür. Kumlu, killi ve tınlı topraklara uyumludur.
Yaygın adları
Italian bugloss, Garden anchusa; Sığırdili.
ZARİF UYUZOTU (SCABIOSA CAUCASICA)
Zarif uyuzotu veya bilimsel adıyla Scabiosa caucasica, hanımeligiller familyasından çok yıllık bir bitki türüdür. Kafkasya, Türkiye'nin kuzeydoğusu ve Kuzey İran'a endemiktir. 60 santimetreye kadar büyüyebilir. Geniş büyüyen, bölünmüş yaprakları ile bir yığın oluşturan çok yıllık bir bitkidir. Temmuz veya Ağustos aylarında çiçeklenir.[1][2][3] Tür, arılar ve diğer böcekler için oldukça çekicidir.[4]
DELİ PIRASA (ALLIUM ROTUNDUM)
Allium rotundum, Amaryllidaceae ailesine bağlı, deli pırasa olarak bilinen,[2] bir soğan türüdür. Doğal olarak İspanya, Fas ile İran ve Rusya'da yayılış gösterir.[3] Allium rotundum iki ila beş arası sapsız yaprak barındırır, bunları bazıları kılıf (sheath) gibidir. Yaprak ayası doğrusal, 7 ila 20 mm genişliğinde, kenarları düz ve paralel damarlıdır. Çiçek gövdesi silindiriktir ve 90 cm uzayabilir. Bunun üst bölümü yapraksızdır. Bitki soğan benzeri aromaya sahiptir. Altı tepal ve altı stamen görülür. Çiçekler hermafrodittir. Soğanı 1 ila 2 cm çapındadır. Tohumlar bahar aylarında sera ortamında ekilebilir. Mayıs ve Temmuz ayları arasında çayır, tarla ve yamaçlarda görülür.[4]
TÜRK GELİNCİĞİ (PAPAVER ORIENTALE)
2000 ve 2500 m yükseltide ılıman iklimde yetişen ve soğuğa dayanıklı bir çiçekli otsu ve çok yıllık bir bitkidir. Besin maddelerince zengin, kumlu ve drenajı iyi topraklarda yetişir. Nemli çıplak dağlarda, girintilerde korunmuş olarak yetişirler. Hirkan-Karadeniz kökenli olup, Kuzeydoğu ve Doğu Anadolu ile Kafkasya ve Kuzeybatı İran yayılışlıdır.
KARAHİNDİBA (TARAXACUM OFFICINALE)
Karahindiba (Taraxacum officinale), papatyagiller (Asteraceae) familyasından yaygın bir bitki türü. Çiçekleri sarı, yaprakları yeşil olsa da bitkinin adına "karahindiba" denilmiştir.
Mısır ve Kıpçak Türkleri'nin "katagan", Çağatay Türkleri'nin "saçratku" olarak bildikleri bu bitki günümüze "karahindiba" olarak gelmiştir. Hindiba, Arapça kökenli bir kelimedir. Tedavisi için kullanıldığı göz hastalığı trahomdan kaynaklandığı ileri sürülür. Anadolu'da acıgıcı, "acıgünek", "güneyik", "çıtlık", "cırtlık" ve "arslandişi" olarak bilinse de en yaygın olarak kullanılan adı "radika"dır.
Karahindiba Nisan ve Mayıs aylarında tüm tarla kıyılarında çayırlık alanlarla yol kenarlarında yetişen, çok yıllık sarı çiçekli otsu bir bitkidir. İçi "kengel" denilen acı bir sütle dolu uzun kazık kökü, rozet halinde tabanda toplanmış olan derin dişli yapraklarını ve yapraklardan daha uzunca olan çiçek saplarını taşır. Bu sapların tepesinde kömeç halindeki altın sarısı çiçekleri ilkbahardan sonbaharın ortasına kadar açar. Daha sonra bu çiçek kömeçleri karahindibanın tohumlarını taşıyan beyaz toplara dönüşürler. Bu beyaz topçukları oluşturan meyve kapçıkları en hafif rüzgarda bile uçup çevreye dağılır. Bitki böylece yaydığı tohumlarıyla çoğalır. Hortum şeklinde kesilip çok güzel ses çıkardığı için bu ismi almıştır.
ALTIN OTU (HELICHRYSUM PLICATUM)
Bitki doğal olarak Balkanlar, Ortadoğu ve Kafkasya’da yayılış gösterir. 4 ila 40 cm büyüyebilir. Salgılı, tüysüz ila yünlü tüylüdür. Çiçekli gövdeler dik ya da nadiren yatıktır ve odunsu dallardan çıkarlar. Taban yaprakları şeritsi mızraksı, 1 ila 10 cm uzunluğunda ve 2 ila 10 mm genişliğinde, gövde yaprakları neredeyse sarılıcı, şeritsi mızraksı ila şeritsi, 15 ila 70 mm uzunluğunda ve 2 ila 20 mm genişliğindedir. Çiçek başları 4 ila 9 mm uzunluğunda ve küremsi ya da yarı küreseldir. Filariler tepede küt ila sivri, düzensiz ya da gevşek kiremitimsi, sarı ya da krem renklidir. Tüm çiçekler erselik ya da dıştaki satır dişidir. Cins adı Antik Yunanca “altın güneş” anlamına gelir. Çiçeklerin parlak sarı renklerine işaret eder. Cins adının Antik Yunanca “holochrysos” kelimesinden türetilmesi de ihtimal dahilindedir. Bu durumda “tamamen altın” anlamına gelir. Bitkilerin renklerini uzun zaman koruyabilmesi nedeniyle ölümsüzlüğü sembolize ederek cenaze törenlerinde kullanılır. Plinius cins için şöyle yazar: “Güneşin altın ışınları gibi parlar ve asla solmaz. Mısır firavunları bu çiçeklerden yapılan çelenkleri tanrılara adar”. Cinsin Türkçe adı olan “ölmez çiçek” de muhtemelen yukarıdaki alıntıya işaret eder. Çiçekler koparıldıktan uzun bir süre sonraya kadar canlılıklarını korurlar. Tür adı Latince “pileli” anlamına gelir. Filarilerin kiremit biçiminde dizili olmasına işaret eder. Özgün tanımda bu “involucrum squamis laxis ovatis acutiusculis stramineis aut flavis longutidunaliter striato plicatis aequantibus” olarak belirtilmiştir.
ÇOKÇİÇEKLİ SIĞIRKUYRUĞU (VERBASCUM SINUATUM)
Rozet yaprakları geniş, loblu ve dalgalıdır. 50 cm ila 1 metreye kadar büyür. Tabandan itibaren dallı dik gövdeli ve sarımsı-gri kaba tüylüdür. Tabandaki yapraklar ters mızraksı ve eliptik; sapsız, dalgalı kenarları loblu ya da dişli; gövde yapraklar dekürent; ve kabaca dişlidir. Çiçekler gövdenin ucunda sık veya seyrek, az veya çok uzun bir salkım durumda toplanmışlardır. Çiçeklerin çanak ve taç yaprakları beşer parçalıdır. Meyveler yuvarlakça olup, çok tohumludur. Bodanotu, Kurt kulağı, Çoban çırası (Bitki kuruduğunda odunsu bir yapı aldığı için ve kolay yanmasından dolayı). Cins adı Latince “sakallı” anlamına gelir. Cinse bağlı birçok türde uzun ve yoğun tüyler görülür. Tür adı Latince “dalgalı” anlamına gelir. Yaprak kenarlarına işaret eder. İkili adlandırma öncesi adı “Verbascum graecum fruticosum, folio sinuato candidissimo”dur.
YARARLANILAN KAYNAKLAR:
● https://kocaelibitkileri.com/helichrysum-plicatum/
https://kocaelibitkileri.com/verbascum-sinuatum/
https://yemek.com/altin-otu/
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
YORUM YAPABİLİRSİNİZ.